‘Er zijn te veel oorlogsmonumenten’, luidde de stelling die Hallo Horst aan de Maas zijn
lezers onlangs voorlegde. Aanleiding vormde het vrij verse nieuws dat in
Broekhuizenvorst en Meterik wordt gewerkt aan in totaal liefst drie
oorlogsmonumenten, nadat twee jaar geleden in Melderslo ook al een nieuw
oorlogsmonument was onthuld.
Zijn er te veel oorlogsmonumenten? Lijkt me eerlijk gezegd
een retorische vraag. Wat zou er tegen kunnen zijn op het feit dat mensen ook
meer dan zeventig jaar na dato nog altijd bereid zijn stil te staan bij de
verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog? Zo lang de oprichting van een
oorlogsmonument niet óók bedoeld is ter meerdere eer en glorie van de oprichter(s),
kunnen er wat mij betreft nooit te veel oorlogsmonumenten zijn.
Een andere vraag is of die monumenten altijd state of the art moeten zijn en hun
onthulling altijd met tromgeroffel en trompetgeschal gepaard moet gaan. Wat mij
betreft is dat niet per se noodzakelijk. De Horster oorlogsmonumenten in
gedachten nog eens nalopend (klik hier, hier, hier en hier), kom ik zelfs tot
de conclusie dat de meest onopgesmukte, de soberste monumenten en
monumentjes het meest veelzeggend zijn, me het meest raken.
Op de fiets onderweg naar Tienray ontdekte ik deze week zo’n
oorlogsmonumentje dat me trof door z’n eenvoud en dat boven elke verdenking van
zelfverheerlijking is verheven. Het bevindt zich ongeveer halverwege de
Tienrayseweg (‘d’n Tiendersen diëk’ is me liever) aan de van Horst uit gezien
rechterkant van de weg.
Staat er misschien al jaren, toch altijd over het hoofd
gezien. Staat er ook niet om mooi of indrukwekkend te wezen. En precies dat
maakt het mooi en indrukwekkend.
Een kort onderzoek in m’n privébibliotheekje en op internet leerde
me dat het monument vermoedelijk is opgericht ter herdenking aan het
neerstorten van de Canadese Typhoon PD523, op dinsdag 21 november 1944 om 10.35
uur. De bommenwerper was een uur eerder samen met acht andere toestellen
opgestegen vanaf vliegbasis Eindhoven met de bedoeling op enkele plaatsen het treinverkeer
onmogelijk te maken.
Spoorlijnen en drie treinen werden zwaar beschadigd, maar de
toestellen werden zelf ook zwaar onder vuur genomen door Duits luchtdoelgschut.
Uit Oud Horst in het nieuws deel 6
(p. 107): ‘Daarbij werd de Typhoon PD 523
geraakt. Tweede luitenant-vlieger J.L. Duncan kon zich in eerste instantie per
parachute in veiligheid brengen maar werd later bij de familie Marcellis door
de Duitsers gevangengenomen.’ Getuige een foto bij het stukje vormden de
resten van het vliegtuig later overigens een gedroomd speeltoestel voor kinderen uit
de buurt.
De passagiers van de drie gebombardeerde treinen? Het verdere
lot van J.L. Duncan? Misschien te zijner tijd nog eens een vervolgonderzoekje aan
wijden. Of het op het briefje vermelde telefoonnummer bellen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten