maandag 7 oktober 2013

Intermezzo – Nelson Mandela

Donderdag ook de L1-uitzending bekeken waarin een aantal founding fathers van de Floriade aan het woord kwam? Nee? Zou u beslist alsnog moeten doen als u de uitdrukking ‘zijn eigen straatje schoonvegen’ aanschouwelijk gemaakt wilt hebben (klik hier). Mocht u daarentegen op zoek zijn naar een praktijkillustratie van de uitdrukking ‘de hand in eigen boezem steken’ dan kunt u beter verder zoeken. Nee, als de uitzending één ding duidelijk maakte is het wel dat we voor zelfreinigend vermogen niet hoeven aan te kloppen bij Ger Driessen, Léon Frissen, Noud Janssen, Mark Verheijen en consorten.  
Ook het onlosmakelijk met de Floriade verbonden begrip ‘spin-off’ kwam weer eens langs. Ik ben daar, om het zacht uit te drukken, altijd vrij sceptisch over geweest. Maar ik ben om. Helemaal om (ik voel een triomfantelijke tweet van een voormalig wethouder aankomen). Niet door de L1-uitzending, maar door Jan Dirk van der Burg.
Jan Dirk van der Burg? Was dat niet die man van dat fotoboek over olifantenpaadjes en van die memorabele olifantenpaadjesavond? Juist! Jan Dirk heeft de olifantenpaadjes alweer lang achter zich gelaten. Eind vorig jaar publiceerde hij een soort van boek over de Iraanse censuur op de Nederlandse kranten die bestemd zijn voor Iran-correspondent Thomas Erdbrink. Vorige week volgde een boek over Nelson Mandela. Dat wil zeggen: over de in Nederland naar Mandela vernoemde straten, wegen, pleinen, lanen, paden, bruggen en scholen. Trouwens ook de Mandelaboot, de Mandelaboom, de Mandelazaal en de Mandelazitbank ontbreken niet in After Mandela.        
Jan Dirk is samen met fotografe Stefanie Grätz overal in Nederland langs geweest waar een eerbetoon aan Mandela wordt gebracht. Het boek bevat van elke plek een foto en tevens een korte tekst waarin aanleiding en totstandkoming van de vernoeming worden geschetst. Woord en beeld zijn allebei even prachtig als onthullend. De teksten omdat ze genadeloos het geklungel, het geneuzel en het gemarchandeer blootleggen dat gepaard gaat met de toekenning van straatnamen. De foto’s zijn onthullend omdat ze niets ontziend de lulligheid tonen van de openbare ruimte in de moderne Nederlandse buitenwijk: palen, paaltjes, hekken, borden en wegmarkeringen in de meest onmogelijke soorten en maten. Jan Dirk stelt dienaangaande de retorische vraag: ‘Is de behoefte om de naam Mandela binnen de gemeentegrenzen op te nemen, niet veel groter dan de allure van de vernoemde locatie?’
Maar hoe heeft Jan Dirk nu mijn denken over de spin-off van de Floriade compleet op z’n kop gezet? Welnu, aanleiding voor zijn boek was de Nelson Mandelabrug in Zoetermeer. Dat het een kokerbrug betreft en dat de kijkers van De Slag om Nederland de brug en het aanpalende stationsgebied vorig jaar tot op twee na lelijkste plek van Nederland bestempelden, doet in dit verband minder ter zake. Meer van belang is dat Jan Dirk honderden keren over de brug is gefietst (‘het bleek de kortste weg naar de enige coffeeshop’) en er onderdoor is gereden. Van nog groter belang is dat de brug is gebouwd als toegangspoort tot de Floriade van 1992 die in Zoetermeer plaatsvond.
Dit leidt tot twee conclusies:
1. had die Zoetermeerse Floriade niet plaatsgevonden, dan was die brug er niet geweest, dan was Jan Dirk nooit op het idee van After Mandela gekomen en dan was ons dit prachtige boek langs de neus gegaan.
2. zelfs een faliekant mislukte Floriade kan nog tot spin-off leiden. Je moet er misschien 21 jaar op wachten, maar dan heb je ook wat. Kopen dat boek! Bestel het hier

Geen opmerkingen:

Een reactie posten